«លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឆ្នាំ២០១៤ ការស្ទង់មតិរបស់អ្នកបោះឆ្នោត» នេះគឺជាចំណងជើងនៃការស្ទង់មតិថ្នាក់ជាតិដែលបានរៀបចំឡើងដោយមូលនិធិអាស៊ី (The Asia Foundation)
រយៈពេល ២០ថ្ងៃ គឺចន្លោះពីថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា ដល់ថ្ងៃទី៩ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៤។
ក្នុងរយៈពេល ២០ថ្ងៃនៃការស្ទង់មតិនេះ ពលរដ្ឋដែលជាអ្នកបោះឆ្នោតចំនួន ១ពាន់នាក់មកពីបណ្ដាខេត្តក្រុងទូទាំងប្រទេស ត្រូវបានគេសាកសួរលើកលែងតែខេត្តកែបមួយចេញ។
ការស្ទង់មតិបានផ្ដោតទៅលើបញ្ហាសំខាន់ៗមួយចំនួន ក្នុងនោះរួមមានចំណាប់អារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋទៅលើបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរបំផុតនៅកម្ពុជា ឥរិយាបថរបស់ពលរដ្ឋចំពោះការគ្រប់គ្រងនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងថ្នាក់ជាតិ អំពីគណបក្សនយោបាយ ការផ្តល់អំណាចឲ្យស្ត្រីចូលរួមក្នុងវិស័យនយោបាយ ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០១៣ ការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងអំពីការទទួលបានព័ត៌មានជាដើម។
ជាលទ្ធផល ការស្ទង់មតិសន្និដ្ឋានជារួមថា បើទោះជាកម្ពុជា មានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រគួរឲ្យកត់សម្គាល់ក៏ដោយ ក៏ពលរដ្ឋភាគច្រើននិយាយថា ប្រទេសកម្ពុជា កំពុងដើរនៅលើផ្លូវខុស។ ក្នុងនោះអ្នកឆ្លើយសំណួរ ៥៩% ឆ្លើយថា កម្ពុជាដើរនៅលើផ្លូវខុស ខណៈពលរដ្ឋ ៣២% យល់ថា កម្ពុជាដើរនៅលើផ្លូវត្រូវ។
ក្នុងចំណោមបញ្ហាជាច្រើនផ្សេងទៀត បញ្ហាពុករលួយ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ការគ្មានទីជម្រក បញ្ហាសុំទាន និងពលកម្មកុមារ សុទ្ធសឹងតែជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរបំផុតដែលពលរដ្ឋគិតថា កម្ពុជាកំពុងជួបប្រទះ។
ផ្ទុយទៅវិញ សម្រាប់ពលរដ្ឋដែលគិតថា កម្ពុជាកំពុងដើរនៅលើផ្លូវត្រូវ ព្រោះតែពួកគេយល់ឃើញថា កម្ពុជាមានការអភិវឌ្ឍផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ស្ពាន ថ្នល់ សាលារៀន អណ្ដូង ទឹក កំណើនសេដ្ឋកិច្ច សន្តិភាព និងសេរីភាពក្នុងការដើរហើរជាដើម។
ទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ២០១៣ វិញ ពលរដ្ឋភាគច្រើនយល់ថា ការបោះឆ្នោតមិនបានប្រព្រឹត្តទៅដោយភាពសេរី និងយុត្តិធម៌ឡើយ។ ពួកគេបានលើកឡើងអំពីការបាត់ឈ្មោះបោះឆ្នោត និងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតរងឥទ្ធិពលពីគណបក្សនយោបាយជាដើម។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការស្ទង់មតិរកឃើញថា មានកត្តាសំខាន់២ ដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋគាំទ្រកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា។ ទី១ ពួកគេគិតថា កិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយនោះ បើកផ្លូវឲ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីឲ្យមាន គ.ជ.ប មួយដែលមិនលំអៀង។ ទី២ ដោយសារពួកគេសង្ឃឹមថា គ.ជ.ប ថ្មី នឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅមុនការបោះឆ្នោតលើកក្រោយ។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា នេះគឺជាលើកទី៣ហើយ ដែលមូលនិធិអាស៊ី បានរៀបចំការស្ទង់មតិថ្នាក់ជាតិស្ដីពីការអភិវឌ្ឍ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការស្ទង់មតិលើកមុន ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០០០ និងឆ្នាំ២០០៣។
ប្រភព៖ www.rfa.org